20 лютага, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Міністэрства працы і сацыяльнай абароны пракаменціравала дэкрэт нумар 3 "Аб папярэджанні сацыяльнага ўтрыманства", паведамляе БЕЛТА.
У каментарыі, які размешчаны на сайце ведамства, адзначаецца, што дэкрэт нумар 3 прыняты ў мэтах папярэджання сацыяльнага ўтрыманства, стымулявання працаздольных грамадзян да працоўнай дзейнасці, забеспячэння выканання канстытуцыйнага абавязку грамадзян па ўдзеле ў фінансаванні дзяржаўных расходаў шляхам выплаты падаткаў, пошлін і іншых плацяжоў. У адпаведнасці з артыкулам 56 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь грамадзяне абавязаны прымаць удзел у фінансаванні дзяржрасходаў шляхам выплаты дзяржаўных падаткаў, пошлін і іншых плацяжоў.
З пункту гледжання сацыяльнай справядлівасці выплата падаткаў павінна быць забяспечана ўсімі працаздольнымі грамадзянамі ў працаздольным узросце. За кошт сродкаў дзяржаўных датацый з бюджэту краіны штогод забяспечваецца фінансаванне сістэм аховы здароўя, адукацыі, культуры і спорту, жыллёва-камунальнай гаспадаркі, грамадскага транспарту, сувязі, аб'ектаў сацыяльнай інфраструктуры. Расходы на прадастаўленне гэтых паслуг кампенсуюцца грамадзянамі ў выглядзе выплаты розных падаткаў (напрыклад, падаходны падатак з фізічных асоб, адзіны падатак з індывідуальных прадпрымальнікаў і іншых фізічных асоб, падатак пры спрошчанай сістэме падаткаабкладання і інш.). Цяпер большасць грамадзян у працаздольным узросце выконваюць гэты канстытуцыйны абавязак шляхам выплаты ўстаноўленых падаткаў і збораў (пошлін) па даходах, што атрымліваюцца імі ад работы па найме, ваеннай службы, ад розных форм самазанятасці.
Дэкрэтам нумар 3 прадугледжаны абавязак па штогадовай выплаце збору на фінансаванне дзяржаўных расходаў для працаздольных грамадзян, якія на працягу адпаведнага года не ўдзельнічалі ў фінансаванні дзяржрасходаў або ўдзельнічалі ў такім фінансаванні менш як 183 дні ў годзе. Сумы збору залічваюцца ў бюджэты базавага ўзроўню і бюджэт Мінска, што дасць магчымасць павялічыць рэсурсную базу мясцовых органаў улады і накіраваць дадатковыя сродкі на вырашэнне актуальных задач.
Вызначаны катэгорыі грамадзян, якія вызваляюцца ад выплаты збору за адпаведны падатковы перыяд. Напрыклад, гэта асобы пенсійнага ўзросту; прызнаныя інвалідамі, недзеяздольнымі; грамадзяне, якія фактычна знаходзіліся на тэрыторыі рэспублікі менш як 183 каляндарныя дні; грамадзяне, якія за адпаведны падатковы перыяд выплацілі падаходны падатак з фізічных асоб, адзіны падатак з індывідуальных прадпрымальнікаў і іншых фізічных асоб, падатак пры спрошчанай сістэме падаткаабкладання, у тым ліку шляхам ажыццяўлення ім заліку падаткаў, збораў (пошлін), пені ў лік выплаты названых падаткаў і (або) правядзення ўзаемазаліку названых падаткаў, якія падлягаюць выплаце грамадзянамі, і грашовых абавязацельстваў атрымальнікаў бюджэтных сродкаў з рэспубліканскага і мясцовых бюджэтаў перад імі, у памеры не менш як 20 базавых велічынь зыходзячы з памеру базавай велічыні, устаноўленай на 1 студзеня адпаведнага падатковага перыяду. У якасці выплачанага падаходнага падатку з фізічных асоб улічваюцца таксама сумы такога падатку, на якія ён быў зменшаны ў выніку прымянення стандартных, сацыяльных і маёмасных падатковых вылікаў. Плацельшчыкамі гэтых падаткаў з'яўляюцца ўсе фізічныя асобы, якія ажыццяўляюць працоўную, прадпрымальніцкую і (або) іншую дзейнасць.
У якасці ўдзелу грамадзян у фінансаванні дзяржаўных расходаў прадугледжаны не толькі перыяды работы па працоўным дагаворы (кантракце), але і перыяды самазанятасці. Да іх можна аднесці выкананне работ па грамадзянска-прававых дагаворах, ажыццяўленне прадпрымальніцкай, рамеснай дзейнасці, вядзенне асабістай падсобнай гаспадаркі, ажыццяўленне такіх відаў дзейнасці, як рэпетытарства, паслугі па чыстцы і прыбіранні жылых памяшканняў, догляд дарослых і дзяцей, паслугі, што выконваюцца дамашнімі работнікамі, а таксама некаторыя іншыя віды дзейнасці.
Вызначаны і перыяды, якія ўлічваюцца як удзел грамадзян у фінансаванні дзяржаўных расходаў, калі грамадзянін не займаўся ніякімі відамі дзейнасці па ўважлівай прычыне. Напрыклад, перыяды атрымання дзяржаўных пенсій і дапамог (за выключэннем дапамог, якія маюць аднаразовы характар), часовай непрацаздольнасці (пацвярджаецца лістком непрацаздольнасці або даведкай аб часовай непрацаздольнасці), зарэгістраванага беспрацоўя. Гэтыя перыяды падсумоўваюцца, калі яны не супадаюць па часе. У выпадку супадзення па часе перыядаў, улічваецца толькі адзін з іх.
У каментарыі даецца растлумачэнне парадку спагнання збору за 2015 год.
Так, памер збору за падатковы перыяд складае 20 базавых велічынь зыходзячы з памеру базавай велічыні, устаноўленай на 1 студзеня 2015 года (Br18). Пры выплаце падаткаў у памеры менш як 20 БВ сума збору, якая падлягае выплаце, змяншаецца на суму выплачаных падаткаў.
Прычым сума збору, якая падлягае выплаце, магла быць зменшана на 10 працэнтаў у выпадку самастойнага прадстаўлення плацельшчыкам збору ў падатковы орган з 1 жніўня 2015 года па 31 мая 2016 года паведамлення аб няўдзеле ў фінансаванні дзяржаўных расходаў або ўдзеле ў такім фінансаванні менш як 183 каляндарныя дні ў 2015 годзе.
Тым грамадзянам, якія не выплацілі збор за падатковы перыяд 2015 года самастойна, падатковым органам да 20 студзеня 2017 года ўручаны паведамленні на выплату збору не пазней за 20 лютага 2017 года. Грамадзянін, які атрымаў паведамленне, мае права на працягу 30 каляндарных дзён з дня атрымання паведамлення прадставіць у падатковы орган дакументы і (або) тлумачэнне, якія сведчаць аб адсутнасці ў яго абавязку па выплаце збору або аб няправільным вылічэнні сум збору ў адпаведнасці з нормамі дэкрэта нумар 3. Залішне выплачаныя (спагнаныя) сумы збору падлягаюць вяртанню або залічэнню ў парадку, устаноўленым падатковым заканадаўствам.
Што датычыцца дэкрэта ад 12 студзеня 2017 года нумар 1, то ён быў распрацаваны ў мэтах выканання даручэнняў Прэзідэнта, дадзеных 29 красавіка 2015 года пры звароце з Пасланнем да беларускага народа і Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь. Органамі дзяржаўнага кіравання праведзены маніторынг зваротаў грамадзян, юрыдычных асоб, іх прапаноў, а таксама прапаноў дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу. На падставе гэтага, а таксама ў сувязі з прыняццем новых актаў заканадаўства сфарміраваны прапановы па змяненнях і дапаўненнях у дэкрэт нумар 3.
Большасць норм дэкрэта нумар 1 распаўсюджваюць сваё дзеянне на адносіны, што ўзніклі з 1 студзеня 2015 года. Напрыклад, гэта нормы, якія ўводзяць новыя перыяды ўдзелу грамадзян у фінансаванні дзяржрасходаў, а таксама нормы, якія датычацца заліку (узаемазаліку) падаткаў, выплачаных грамадзянамі, уліку стандартных, сацыяльных і маёмасных падатковых вылікаў пры выплаце падаходнага падатку з фізічных асоб і інш.
Перыяды ўдзелу ў фінансаванні дзяржаўных расходаў дапоўнены новымі перыядамі, на працягу якіх грамадзянін праходзіў альтэрнатыўную службу (з 1 ліпеня 2016 года); знаходзіўся ў спісачным складзе нацыянальнай або зборнай каманды Беларусі па відах спорту; да грамадзяніна прымяняліся прадугледжаныя заканадаўчымі актамі меры па забеспячэнні бяспекі, якія не дазвалялі яму ўдзельнічаць у фінансаванні дзяржрасходаў. Таксама выключаны дадатковыя ўмовы, якія датычацца выплаты падаткаў за ажыццяўленне прадпрымальніцкай дзейнасці (у мэтах выканання адзінага падыходу па прызнанні грамадзян, якія ажыццяўляюць працоўную і іншую дзейнасць, удзельнікамі фінансавання дзяржаўных расходаў); якія датычацца тэрміну выплаты збору за ажыццяўленне дзейнасці ў сферы аграэкатурызму (факт і перыяд ажыццяўлення гэтай дзейнасці пацвярджаюцца мясцовым выканаўчым і распарадчым органам, што і з'яўляецца дастатковай умовай).
У сувязі з прыняццем указа ад 11 красавіка 2016 года нумар 137 "Аб удасканаленні пенсійнага забеспячэння" ўнесены змяненні рэдакцыйнага характару ў норму аб вызваленні ад выплаты збору на фінансаванне дзяржаўных расходаў грамадзян, якія дасягнулі агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту і старэйшых.
Нормы, якія распаўсюджваюць сваё дзеянне на адносіны, што ўзніклі з 1 студзеня 2017 года, дапоўнены пэўнымі ўмовамі.
Так, у адпаведнасці з новай рэдакцыяй закона "Аб занятасці насельніцтва Рэспублікі Беларусь" дапоўнены патрабаванні да перыяду, калі грамадзянін, зарэгістраваны ў якасці беспрацоўнага, прызнаецца ўдзельнікам у фінансаванні дзяржаўных расходаў. Беспрацоўныя павінны выконваць свае абавязкі - фармальна не адмаўляцца ад прапанаванай работы, звяртацца да наймальнікаў ва ўстаноўлены тэрмін, удзельнічаць у аплатных грамадскіх работах, якасна асвойваць змест адукацыйнай праграмы навучальных курсаў і інш.
Перыяд выхавання адным з бацькоў дзіцяці ва ўзросце да 7 гадоў дапоўнены ўмовай, што ў гэты перыяд дзіця ва ўзросце з 3 да 7 гадоў не атрымлівае дашкольную адукацыю, прадугледжаную Кодэксам аб адукацыі Рэспублікі Беларусь. Гэта ўмова не закранула бацькоў, якія выхоўваюць дзіця-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў, траіх і больш непаўналетніх дзяцей.
Варта асабліва адзначыць, што ў дэкрэце нумар 1 улічана прапанова дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў - у дэкрэт нумар 3 дабаўлена норма, якая распаўсюджвае дзеянне на адносіны з 1 студзеня 2015 года. Размова ідзе аб прадастаўленні мясцовым Саветам дэпутатаў або па іх даручэнні мясцовым выканаўчым і распарадчым органам права вызваляць грамадзян ад выплаты збору ў сувязі са знаходжаннем у цяжкай жыццёвай сітуацыі. Пад такой сітуацыяй разумеецца аб'ектыўная акалічнасць (або іх сукупнасць), што не залежыць ад грамадзяніна, якую ён не можа пераадолець за кошт існуючых магчымасцей. Толькі разгляд на месцах кожнага канкрэтнага выпадку дазволіць улічыць усё мноства магчымых сітуацый, калі грамадзяніна трэба вызваліць ад выплаты збору без уліку яго маёмаснага становішча, рэзюмавалі ў Мінпрацы і сацабароны.-0-
